ต้อลม โรคต้อ ลมมีเหตุมาจากการสั่งสมของไขมัน โปรตีน หรือแคลเซียม หรือทั้งสิ้น ซึ่งจะมีลักษณะเป็นรอยนูนสีเหลืองขนาดเล็กบนเยื่อบุตา โดยส่วนมากจะขึ้นแถวๆศีรษะตาของตาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทั้งสองข้าง ต้อ ลมบางทีอาจเป็นวงกลม เป็นความเสื่อมของเยื่อบุตาขาวก่อให้เกิดเป็นแผ่นหรือตุ่มนูนสีออกเหลืองเกิดขึ้นรอบๆเยื่อบุตาขาวข้างกระจกตาดำ จำนวนมากมักกำเนิดที่ศีรษะตาด้านในใกล้จมูก แต่ว่าบางทีอาจกำเนิดได้อีกทั้งด้านหัวตาแล้วก็หางตาพร้อม
ต้อลิ้นหมา (pterygium) เป็นเนื้องอกจำพวกไม่รุนแรงของเยื่อบุตาขาว มีลักษณะเป็นแผ่นพังผืดและก็เส้นโลหิตรวมกันสีออกแดงรูปร่างเหมือนสามเหลี่ยม โดยจะเบาๆแพร่กระจายอย่างช้าๆจากหัวตาหรือหางตาเข้าไปใกระจกตาดำ ซึ่งถ้าเกิดขยายเข้าไปมากมายบางทีอาจเป็นปัญหาในการเห็นได้ ต้นเหตุของต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมา ที่มาของต้อ ลมและก็ต้อลิ้นหมามีสาเหตุจากการที่ดวงตาสัมผัสกับรังสีรังสีเหนือม่วง (UV) จากแสงตะวันตลอดเป็นระยะเวลานาน รวมทั้งเกิดขึ้นได้เนื่องมาจากภาวการณ์ตาแห้ง รวมทั้งสิ่งแวดล้อมต่างๆที่นำมาซึ่งการระคายเคืองดวงตา เป็นต้นว่า ฝุ่น ควัน ลม อากาศแห้ง ด้วยเหตุนั้น โรคนี้ก็เลยมักพบในประเทศเขตร้อนที่มีแสงตะวันจัด รวมทั้งในคนที่จะต้องปฏิบัติงานหรือนิยมทำกิจกรรมที่โล่งแจ้งอยู่ตลอด
ต้อ ลม (Pinguecula) และก็ต้อลิ้นหมา (Pterygium) เป็นเนื้อนูนที่เยื่อตาขาวข้างกระจกตาดำ ถ้าหากอยู่เฉพาะที่เยื่อบุตาขาว (Conjunctiva) เรียกว่า ต้อ ลม (Pinguecula) แต่ว่าถ้ารุกล้ำเข้ามาในกระจกตาดำ (Cornea) เรียกว่า ต้อลิ้นหมา (Pterygium) โดยต้อลิ้นหมาจะมีลักษณะมองเห็นเป็นเนื้อสามเหลี่ยมโดยมีหัวอยู่ที่กระจกตา เยื่อราวกับเยื่อบุตาซึ่งมีเส้นโลหิตวิ่งเข้าไปเกาะอยู่บนกระจกตาดำ บางทีอาจใหญ่หรือเล็กก็ได้ จะแดงมากมายน้อยขึ้นกับมีจำนวนเส้นโลหิตมากมายหรือน้อย ทั้งยังต้อ ลมและก็ต้อลิ้นหมาโดยมากอยู่ที่แถวๆศีรษะตาด้านในใกล้จมูก แม้กระนั้นบางทีก็อาจจะเป็นไปได้อีกทั้งด้านหัวตาแล้วก็หางตาพร้อมอาการเคืองตาอยู่หลายครั้ง รู้สึกราวกับมีทรายอยู่ในตาตลอดระยะเวลา บางทีอาจไม่ใช่เศษฝุ่นผงเข้าตาปกติ แม้กระนั้นอาจเกิดขึ้นเนื่องจาก “โรคต้อ ลม” จำนวนหนึ่งในสี่โรคต้อซึ่งสามารถเจอได้รอบๆดวงตา แล้วต้อ ลมเป็นอย่างไร มีต้นเหตุจากความประพฤติปฏิบัติใด
ต้อลม อันตรายไหม แล้วก็สามารถรักษาหรือปกป้องยังไงได้บ้าง?
เป็นโรคที่เกี่ยวกับดวงตาประเภทหนึ่ง เกิดขึ้นได้เนื่องมาจากการเสื่อมของเยื่อบุตาขาว โดยจะมีก้อนเม็ดเล็กๆสีเหลืองใส นูนอยู่รอบๆตาขาว ที่สามารถขึ้นได้ทั้งยังหัวตาหรือหางตา คนจำนวนไม่น้อยมักหลงผิดว่าการเป็นต้อ ลมเป็นเนื้องอกในตา หรือเป็นโรคซึ่งสามารถติดต่อกับคนอื่นได้ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วตุ่มที่นูนขึ้นมานั้นไม่สามารถที่จะแปลงเป็นเนื้อร้ายหรือแพร่ระบาดได้ โดยส่วนมากพวกเราจะเจอโรคต้อ ลมในผู้ที่แก่ออกจะมาก แต่ว่าในปัจจุบันนี้คนที่อายุน้อย หรือ อยู่ในกลางคน ได้แก่ วัยทำงาน ก็ได้โอกาสเป็นโรคประเภทนี้ได้เหมือนกัน สาเหตุจากการทำงานในสภาพการณ์ห้อมล้อมที่มีฝุ่นผงควัน ลม หรือ รับรังสีรังสีเหนือม่วง (รังสีUV) เป็นระยะเวลานาน ซึ่งสาเหตุข้างต้นจะส่งผลกระทบกับดวงตาตรงๆทำให้เสี่ยงเป็นโรคต้อ ลมได้ด้วยเหมือนกัน
ต้นเหตุที่นำมาซึ่งการก่อให้เกิดโรคต้อลม มีต้นเหตุสำคัญๆดังต่อไปนี้
- ดวงตาสัมผัสแสงสว่าง UV เสมอๆ โดยไม่มีการปกป้อง
- ดวงตาที่สัมผัสกับฝุ่นผงควัน ลม สารเคมี มลพิษ รวมถึงความร้อน ก็สามารถสร้างความเคืองให้กับเยื่อบุตาขาวได้
- คนที่มีปัญหาตาแห้งเป็นประจำอาทิเช่น การใช้สายตาหนัก ฯลฯ
ผู้เจ็บป่วยโรคตาจำนวนมากเมื่อมาเจอหมอ จะได้รับการวิเคราะห์ว่าตาเป็นต้อ รวมทั้งชอบตื่นกลัว เนื่องจากรู้เรื่องว่าโรคต้อจำเป็นที่จะต้องรุนแรงทำให้ตาบอดเรื่องจริงแล้วโรคต้อมีหลายอย่างบางประเภทอันตรายทำให้ตาบอดได้ได้แก่ ต้อหิน ต้อกระจก แต่ว่าบางจำพวกปลอดภัยไม่ทำให้ตาบอด อย่างเช่น ต้อลิ้นหมา ต้อ ลม โดยต้อลิ้นหมารวมทั้งต้อ ลมเป็นโรคตา ต้อลม ที่พบได้มากมากมายแม้กระนั้นปลอดภัยรุนแรงแบบต้อหิน และก็ต้อกระจก
ต้นเหตุต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมาเป็นโรคตาที่เกิดขึ้นจากการระคายเคืองเรื้อรัง โดยลม ฝุ่นละออง ความร้อน แล้วก็รังสีอัลตร้าไวโอเลต(แสงอัลตราไวโอเลต) ก็เลยไม่ค่อยเจอโรคนี้ในเด็กจะเจอในผู้ทำงานที่โล่งแจ้งมากยิ่งกว่าผู้ทำงานในห้องเครื่องปรับอากาศ พันธุกรรมก็มีส่วนทำให้เป็นต้อลิ้นหมาได้เร็วกว่าคนอื่นๆ
มีลักษณะเป็นเม็ดเล็กๆสีเหลืองใสอยู่ที่ตาขาวด้านหัวตาหรือหางตา ยังไม่ขยายขนาดแผ่ขยายตาดำไม่มี อาการอื่นใดเว้นแต่อักเสบเป็นบางโอกาสทำให้มี อาการตาแดงน้อยบริเวณเม็ดใสนั้นและก็รู้สึกเคืองตาร้องไห้บ้างไม่ทำให้ตาบอดเม็ดเหลืองๆจะดำรงอยู่ ตลอดกาล จะรักษาเมื่อมีลักษณะอาการ เป็นการหยอดยาที่ช่วยบรรเทา อาการเคืองตาบ้างเป็นบางครั้ง
ต้อลิ้นหมาเป็นแผ่นเนื้อสีชมพูสามเหลี่ยม ชอบกำเนิดที่ศีรษะตาและก็มีปลายแหลมของสามเหลี่ยมเบาๆคืบไปสู่กระจกตาดำบางทีอาจไม่มีอาการหรือเคืองตาเป็นบางครั้งลักษณะเดียวกันกับต้อ ลม บางทีอาจใช้ยาหยอดทุเลาอาการเคืองแม้กระนั้นก็ไม่อาจจะสลายต้อลิ้นหมาได้เมื่อแผ่นเนื้อลุกลามเข้าบังกระจกตาดำจะก่อให้ก่อกวนการมองมองเห็น หมอรักษาสายตาจะ (ผ่าตัด) ลอกต้อลิ้นหมาออกให้ในช่วงนี้ต้อลิ้นหมาบางทีอาจเป็นซ้ำได้ถ้าเกิดยังมีลักษณะอักเสบเรื้อรังจากสภาพแวดล้อมอีกอาการคนที่เป็นต้อลิ้นหมาแล้วก็ต้อ ลม จะมีลักษณะอาการเคืองตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดง ถ้าหากเป็นน้อยจะไม่ทำให้ตามัว แต่ว่าถ้าเกิดเป็นมาก อย่างเช่น ในเรื่อง
ที่ต้อลิ้นหมาแพร่กระจายเข้ามาถึงกึ่งกลางตาดำจะก่อให้ตามัวลง
อาการ “ต้อ ลมและก็ต้อลิ้นหมา”ในระยะเริ่มต้นของ “โรคต้อ ลมรวมทั้งต้อลิ้นหมา” ส่วนมากมักไม่มีอาการอะไรก็ตามก็แค่จะมองเห็นเป็นเยื่อไม่ปกติรอบๆเยื่อบุตาขาวเพียงแค่นั้น แม้กระนั้นถ้าหากมีการอักเสบหรือเป็นมากขึ้น คนไข้จะรู้สึกเจ็บตา เคืองตา คันตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดงขึ้น ในบางครั้งบางทีอาจรู้สึกราวกับมีเศษผงอยู่ในตา และก็แม้จำเป็นต้องพบลมแรง พบเจอฝุ่นผง ควัน ทรายบ่อยๆ จะยิ่งทำให้ต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมามีการอักเสบเยอะขึ้นแม้ “ต้อลิ้นหมา” กำเนิดอาการร้ายแรงขึ้นกระทั่งลุกลามเข้าไปใกล้กึ่งกลางกระจกตา จะมีการรั้งดึงกระจกตา ทำให้ความโค้งงอของกระจกตาแปรไป อาจก่อให้คนไข้มีลักษณะตามัวแล้วก็บางทีอาจเกิดภาวะสายตาเอียงได้เลือกแนวทางรักษา…ที่เหมาะสมกับระดับของโรคหมอจะพินิจกรรมวิธีการรักษาให้เหมาะสมกับระดับความร้ายแรงของโรค
ถ้าเกิดโรคไม่ร้ายแรง ต้อมีขนาดเล็ก คนไข้ไม่มีอาการระคาย
แล้วก็การมองมองเห็นยังปกติ บางทีอาจไม่จำเป็นที่ต้องให้การรักษา หมอจะชี้แนะให้คนป่วยปกป้องตัวเองไม่ให้เป็นมากขึ้น โดยคุ้มครองปกป้องดวงตาจากรังสรังสียูวีอย่างเคร่งครัด เพื่อไม่ให้ต้อร้ายแรงรวมทั้งแผ่ขยายเพิ่มมากขึ้นถ้าเกิดมีลักษณะอักเสบ เคืองตา ตาแดง หมอจะชี้แนะให้ใช้ยาหยอดตาเพื่อลดการอักเสบสำหรับต้อลิ้นหมา ที่เยื่อเข้าไปจนกระทั่งกึ่งกลางกระจกตาจนถึงบังการมองมองเห็น หมอจะเสนอแนะให้ผ่าตัดลอกต้อลิ้นหมาออกมาจากเยื่อตาและก็ผิวกระจกตา เดี๋ยวนี้หมอมักผ่าตัดและก็วางเยื่อใหม่
(graft) ซึ่งบางทีอาจเป็นเยื่อบุตาขาวของคนเจ็บ หรือใช้เยื่อห่อเกลื่อนกลาดที่มีการจัดแจงไว้เป็นพิเศษจากสภากาชาดไทย เพื่อลดจังหวะการกลับมาเป็นซ้ำคุ้มครองไว้…ย่อมดียิ่งกว่าอาจมีหลายๆคนที่จำเป็นที่จะต้องดำเนินชีวิตอยู่ที่โล่งแจ้ง รวมทั้งพบเจอแสงอาทิตย์บ่อยๆ ก็เลยทำให้ได้โอกาสสูงที่จะเป็นต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมา แม้กระนั้นคุณสามารถลดการเสี่ยงได้แค่เพียงคุณป้องกันตัวเองอย่างเต็มเปี่ยม ดังต่อไปนี้ควรจะใส่หมวกแล้วก็ใส่แว่นป้องกันแสงแดดที่มีเลนส์กรองรังสีรังสียูวีครั้งใดก็ตามออกที่โล่งแจ้ง หากแม้ไม่มีแสงตะวันก็ควรจะใส่แว่นเพื่อกันลมรวมทั้งฝุ่นละอองหลบหลีกเครื่องปรับอากาศ หรือพัดลม อย่าให้เป่าเข้าบริเวณใบหน้าโดยตรงเลี่ยงสิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่นละออง ควัน อากาศแห้ง ลม เพราะว่าจะมีผลให้ดวงตาระคาย อักเสบ แล้วก็แดงได้ง่าย
ในกรณีที่เป็นต้อ ลมหรือต้อลิ้นหมาอยู่แล้ว ควรจะหมั่นดูสี รูปร่าง แล้วก็ขนาดของต้อบ่อยๆ ถ้าเกิดมีการเปลี่ยนควรจะรีบหารือหมอรักษาสายตาแม้ว่าจะลอกต้อลิ้นหมารวมทั้งพึงระวังด้วยการหลีกเลี่ยงแสงสว่าง UV เพื่อลดช่องทางกลับมาเป็นซ้ำอย่ารู้สึกว่าความสามารถสำหรับเพื่อการแลเห็นของคุณที่ลดน้อยลงคือเรื่องธรรดา หรือมีความคิดว่าเป็นไปเพราะว่าข้อตกลงของเวลาแล้วก็อายุ เนื่องจากว่าบางเวลาปัญหาที่เกิดขึ้นกับการเห็นของคุณอาจมาจากมูลเหตุอื่นๆก็ได้ ควรจะหมั่นดูแลและก็ตรวจร่างกายตาเสมอๆ หรือถ้าเจอความเปลี่ยนไปจากปกติควรจะรีบมาเจอหมอรักษาตาเพื่อเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และก็รักษาให้ตรงอาการ
การดูแลและรักษา ปลอดภัยและไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อการมองมองเห็นหรือทําให้ตาบอด ถึงต้อ ลมจะไม่หายไปแต่ว่าก็ไม่ทำให้เกิดอาการร้ายแรงอะไรก็ตามถ้าหากมีลักษณะอาการเคืองตา หมอบางทีอาจชี้แนะแนวทางการรักษาดังนี้ ใช้น้ำตาเทียมหรือขี้ผึ้งเพื่อด้วยดวงตาเปียกชื้นใช้ยาหยอดตาแบบสเตียรอยด์เพื่อทุเลาอาการบวมแล้วก็แดงหมอบางทีอาจเสนอแนะให้ทำผ่าตัดถ้าหากอาการอักเสบไม่ดีขึ้น หรือต้อ ลมมีผลต่อการมองมองเห็น หรือคนไข้เกลียดชังลักษณะต้อ ลมในดวงตา อย่างไรก็แล้วแต่ข้างหลังการผ่าตัด คนไข้บางทีอาจกลับมาเป็นต้อ ลมได้อีก https://www.freecatholicsinchina.org/
การคุ้มครองป้องกันโรคต้อลม
- ใส่แว่นป้องกันแสงแดดแบบปิดข้างๆและก็หมวกปีกกว้างเวลาอยู่กลางแจ้ง ปกป้องตัวเองจากรังสีรังสีเหนือม่วง A รวมทั้ง B ซึ่งเป็นต้นเหตุหลักของโรคต้อ ลม
- ใส่แว่นตานิรภัยถ้าเกิดจะต้องดำเนินการในสิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่นผงมากมายหรืออากาศแห้ง
- ใช้ยาหยอดตาบํารุงดเว้นวงตาให้เปียกชื้นเพื่อทุเลาอาการระคาย
การดูแลและรักษาโรคต้อลมรวมทั้งต้อลิ้นหมาขึ้นกับความร้ายแรงของโรค แม้โรคยังไม่ร้ายแรงเป็นต้อมีขนาดเล็ก ต้อลม คนป่วยไม่เคยรู้สึกระคายรวมทั้งการมองมองเห็นยังปกติ การดูแลรักษาโรคในช่วงนี้ ชี้แนะให้คุ้มครองไม่ให้เป็นมากขึ้น โดยป้องกันดวงตาจากรังสีรังสียูวีอย่างเคร่งครัด ด้วยการใส่แว่นตากันแดดอย่างสม่ำเสมอเพื่อไม่ให้ต้อเติบโตแผ่ขยายมากขึ้น อย่างไรก็ดี แม้มีการอักเสบ หมอจะเสนอแนะให้ใช้ยาหยอดตาเพื่อทุเลาอาการระคาย รวมทั้งอาการอื่นๆจากการอักเสบ ในกรณีของต้อลิ้นหมาที่มีการแผ่ขยายเข้าไปบนกระจกตามากมาย
มีขนาดใหญ่และก็อักเสบเรื้อรัง หมอรักษาสายตาบางทีอาจชี้แนะให้รักษาด้วยการใช้ การผ่าตัดลอกต้อลิ้นหมา เพื่อลอกเอาเยื่อต้อลิ้นหมาออกมาจากเยื่อตาและก็ผิวกระจกตา ซึ่งโดยปกติเป็นการผ่าตัดแบบผู้ป่วยนอก ใช้เวลาเพียงแค่ราว 30 นาที ข้างหลังการผ่าตัดหมอจะให้คนเจ็บนอนพักฟื้นที่โรงหมอราว 3-6 ชั่วโมงสุดแท้แต่กรณี แล้วต่อจากนั้นก็เลยกลับไปอยู่บ้านได้ดังนี้ ต้อลิ้นหมาเป็นโรคที่ได้โอกาสกลับมาเป็นซ้ำสูงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในคนป่วยที่อายุน้อย แล้วก็คนที่ยังคงได้รับรังสีรังสีเหนือม่วงโดยตลอด ฉะนั้น เพื่อคุ้มครองการเกิดต้อลิ้นหมาซ้ำหมอบางทีอาจผ่าตัดด้วยแนวทางเปลี่ยนถ่ายเยื่อใหม่โดยใช้เยื่อบุตาขาวของคนป่วยเอง เยื่อเกลื่อนกลาดจากสภากาชาดไทย หรือใช้ยา mitomycin C ระหว่างการผ่าตัดเพื่อลดจังหวะการกลับมาเป็นซ้ำอีก
คนป่วยโรคต้อ ลมรวมทั้งต้อลิ้นหมาที่ยังเป็นไม่มากมาย จำนวนมากมักไม่มีอาการอะไรก็ตามเพียงแค่จะมองเห็นเป็นเยื่อไม่ดีเหมือนปกติรอบๆเยื่อบุตาขาวแค่นั้น แต่ว่าถ้าหากมีการอักเสบหรือเป็นมากขึ้น คนเจ็บจะรู้สึกเจ็บตา เคืองตา คันตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดงขึ้น รู้สึกราวกับมีเศษผงอยู่ในตาได้เป็นบางโอกาส การพบลมแรง พบเจอฝุ่นผง ควัน ทรายเสมอๆ ทำให้ต้อ ลมต้อลิ้นหมามีการอักเสบได้มากกว่าธรรมดาผู้เจ็บป่วยจะมีลักษณะอาการตามัวแล้วก็บางทีอาจกำเนิดสายตาเอียงได้ เนื่องมาจากต้อลิ้นหมาดึงกระจกตา ทำให้ความงอของกระจกตาแปรไป ถ้าเกิดต้อลิ้นหมาเป็นมากจนกระทั่งขยายเข้าไปใกล้กึ่งกลางกระจกตาและก็บังการมองมองเห็น สามารถกำเนิดกับดวงตาเพียงแค่ด้านเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ แล้วก็กำเนิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย แม้กระนั้นในเด็กเจอน้อยกว่า เพราะเหตุว่ายังพบ UV ไม่มากมายและไม่นานเท่าคนแก่